Przeciwutleniacza (antyoksydanty)
Na szczęście, taką reakcję łańcuchową można zatrzymać.
Do tego potrzebne są antyoksydanty (antyutleniacze/ przeciwutleniacze).
Gdy wolny rodnik zabierze elektron przeciwutleniaczowi, to ten nie ma do nikogo pretensji.
Nie stają się wolnymi rodnikami, więc rodnikowa reakcja łańcuchowa po prostu się zatrzymuje.
„Nie ma co się stresować :)” – antyoksydant
Antyoksydanty zatrzymują reakcje łańcuchową, zatem mogą ochronić tkanki przed uszkodzeniem przez wolnymi rodnikami.
Antyoksydanty (przeciwutleniacze) działają jak kamizelki kuloodporne.
Dlatego na poziomie komórkowym, np. w cytoplazmie podstawowej (płyn / galaretka w komórce) znajdują się przeciwutleniacze. Jest to środowisko wodne, zatem znajdują się tak przeciwutleniacze rozpuszczalne w wodzie np. witamina C, witaminy z rodziny B, bioflawonoidy, glutation.
Glutation jest bardzo ciekawym antyoksydantem
Niski poziom glutationu we krwi wskazuje na stan chorobowy i oznacza, że organizm nie radzi sobie z usuwaniem wolnych rodników, uszkadzających komórki w mózgu i innych narządach. Dochodzą do tego problemy z trawieniem pokarmów i spadek odporności organizmu.
Jeszcze kilka informacji z wiki.
Występuje we wszystkich organizmach roślinnych i zwierzęcych (poza organizmem jest nietrwały)
…
Zredukowany glutation jest wytwarzany w każdej komórce organizmu. Jego synteza następuje w dwóch etapach…
Ma właściwości przeciwutleniające, które przejawiają się w odtwarzaniu grup tiolowych −SH w białkach[8], w których uległy one utlenieniu do grup sulfonowych −SO3H lub wiązań disiarczkowych −S−S−. Dzięki odwracalnej reakcji odrywania lub przyłączania elektronów, glutation działa w ustroju jako układ oksydo-redukcyjny chroniący grupy –SH białek przed utlenieniem. Bierze też udział w procesie oddychania i jest koenzymem niektórych enzymów oksydo-redukcyjnych. W formie zredukowanej, dzięki wolnej grupie tiolowej, służy do redukcji nadtlenków (np. nadtlenku wodoru). Wyłapuje reaktywne czynniki elektrofilowe, ochraniając komórki przed uszkodzeniem ze strony toksyn.
Obecność glutationu jest podstawowym czynnikiem decydującym o aktywności limfocytów (białych krwinek układu odpornościowego), według Dr Gustavo Bounous.
Jak się pewnie domyślasz, zapotrzebowanie na glutation jest zawsze wysokie.
Zasoby szybko się zużywają pod wpływem choroby (infekcje), stresu, zmęczenia, czy nawet zwiększonego wysiłku.
Przy infekcji wiele osób sięga np. po paracetamol.
Glutation umożliwia usuwanie z ustroju związków azotowych i chlorowcopochodnych toksyn. Na przykład często zażywany lek przeciwbólowy paracetamol jest metabolizowany do hepatotoksycznej N-acetylo-p-benzochinoiminy. Toksyna ta jest przyłączana w wątrobie do glutationu. Nadmierne lub długotrwałe podawanie paracetamolu przy równoczesnej małej podaży metioniny w pokarmie, powoduje zużycie glutationu zawartego w ustroju, co z kolei jest przyczyną uszkodzenia (martwicy) wątroby. Dlatego wraz z paracetamolem konieczne jest podawanie metioniny, która jest wykorzystywana do syntezy glutationu.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Glutation
Glutation jako antyoksydant neutralizuje wolne rodniki w wątrobie i neutralizuje pestycydy (nawet do 60%).
Zredukowany glutation jest wszechobecnym przeciwutleniaczem zaangażowanym w wiele funkcji komórkowych, takich jak detoksykacja, transport aminokwasów, produkcja koenzymów oraz recykling witamin E i C. Pełniąc swoją rolę najskuteczniejszego środka oczyszczającego nukleofile, glutation blokuje swobodne i radykalne uszkodzenia wszelkiego rodzaju tkanek. Glutation jest substancją wykorzystywaną na poziomie komórkowym – na pierwszym miejscu w obronie organizmu.
Odgrywa on kluczową rolę w funkcjonowaniu oraz rozmnażaniu limfocytów w celu zwalczania organizmów takich jak bakterie, pasożyty oraz wirusy. Na podstawie badań naukowych, przy nieodpowiednim poziomie glutationu komórki „popełniają samobójstwo” poddając się procesowi nazywanemu zaprogramowaną śmiercią komórkową (apoptozą).
Wraz z wiekiem poziom glutationu ulega stopniowemu obniżeniu.
…
Organizm nie jest w stanie absorbować glutationu jako takiego. Glutation musi być produkowany przez samą komórkę. Aby podnieść poziom glutationu, należy dostarczyć organizmowi składniki potrzebne do jego syntezy. Witamina C wspomaga utrzymanie wysokiego poziomu glutationu. Witamina C, E oraz β-karoten są także silnymi antyoksydantami i chronią neurony przed toksycznym działaniem wielu czynników.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Glutation
Olej (tłuszcz) z wodą się nie miesza
zdjęcie z wikimedia: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Water_and_oil.jpg
Tłuszcze nie mieszają się z wodą. Być może słyszałeś, że np. niektóre witaminy rozpuszczalne są tylko w tłuszczach (a nie wodzie) – np A,D, E, K.
Błona komórkowa jak już wiesz składa się z tłuszczy. Dlatego w błonie komórkowej znajdują się przeciwutleniacze rozpuszczalne w tłuszczach np. E, Q, beta karoten.
Czy przeciwutleniacze działają?
Z pewnością od dzieciństwa słyszysz, że witamina C znajduje się w Cytrynie.
Z pewnością wiele warzyw/owoców zawiera więcej witaminy C, ale to właśnie dzięki cytrynom odkryta to genialną witaminę.
Na marginesie przytoczę historię:
Marynarze podróżowali miesiącami, w tym czasie jedli dzień w dzień tylko to co mieli na statu. Ich dieta nie była zróżnicowana, dlatego prowadziła do różnych deficytów. Często kończyło się to szkorbutem. Najpierw krwawiły zęby, potem wypadały,.. problemy dotyczyły oczywiście nie tylko zębów, lecz całego organizmu (witamina C jest potrzebna przy budowie kolagenu – tkanka łączna).
Jednak jeden z lekarzy zauważył, że na statkach, na których były cytryny – szkorbut nie występował.
Witamina C posiada również właściwości przeciwutleniąjce.
Eksperyment
Zatem możesz zrobić eksperyment i doświadczyć efektu przeciwutleniaczy.
Przygotowania
Przekrój jabłko na dwie części.
Jedną z tych części posmaruj sokiem z cytryny (albo kwasem askorbinowym – witamina C).
Z drugą część jabłka – nic nie rób – dzięki niej zauważysz różnice (próbka kontrolna).
Efekt
Część zabezpieczona przeciwutelniaczem jabłka – będzie nadal jasna.
Część jabłka z którą nic nie zrobiłeś – ściemnieje pod wpływem tlenu (utlenianie).
Dlatego witaminę C (kwas askorbinowy) – możesz znaleźć w wielu produktach spożywczych jako przeciwutleniacz.
kwas askorbinowy użyty jak przeciwutleniacz
Na marginesie: Ciekawe połączenie kwas-askorbinowy + benzeosan sodu (E211 – substancja konserwująca).
Benzeosan sodu działa w warunkach kwaśnych ale wraz kwasem askorbinowym może dać benzen (rakotwórcza substancja)!
Ech..
W domu nie używasz benzenu, zatem gdy zrobisz sok/sałatkę, zawsze możesz dodać np. trochę soku z cytryny by danie się nie utleniło (nie ściemniało).
Wolne rodniki – utleniacze
W obrazowy sposób zrozumiesz czym są wolne rodniki a czym przeciwutleniacze. Dowiesz się jaką pełnią rolę w organizmie (i nie tylko). Czy wolne rodniki są złe a przeciwutleniacze dobre? Dowiesz się, że antyoksydanty się różnią (np. że jedne rozpuszczają się w tłuszczach a inne w wodzie). Woda z tłuszczem się nie miesza, zatem mogą działać w innych miejscach (np. w błonie komórkowej vs cytoplazmie – wnętrze komórki). Będziesz mógł/mogła przeprowadzić mały eksperyment w domowym zaciszu.
