Gdzie szukać publikacji naukowych (medycznych)?
CrossRef
Gdy masz „doi” tytuł, autora, szukaj na search.crossref.org
Crossref – organizacja non-profit promująca rozwój i kooperatywne wykorzystanie nowych i innowacyjnych technologii w celu przyśpieszenia i ułatwienia wyszukiwania prac naukowych. Crossref jest oficjalną agencją rejestrującą linki DOI dla publikacji profesjonalnych.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Crossref
Uwaga, tylko artykuły z wolnym dostępen 'open acces’ (OA) są dostępne za darmo.
Wyszukiwarki naukowe
W wyszukiwarkach naukowych znajdziesz tylko artykuły naukowe z wolnym dostępem (open access).
- BioMed Central
Bezpłatny dostęp (Open access) do około 300 recenzowanych czasopism z m.in medycyny, technoogii, inżynierii.. - Centers for Disease Control and Prevention
to amerykańskie „Centrum Kontroli i Prewencji Chorób” w skrócie oznaczane jako CDC.
Dlatego znajdziesz tam informacje o zapobieganiu i kontrolii chorób zakaźnych i przewlekłych, szczepieniach, urazach, zagrożeń w miejscu pracy, itd . Oczywiście znajdziesz tam alerty dotyczące różnych zagrożeń w tym epidemii. - ClinicalKey
wyszukiwarka dla lekarzy (choroby, procedury, leki). - OpenMD.com
Wyszukiwarka dokumentów z agencji rządowych, globalnych organizacji zdrowotnych, czasopism medycznych i witryn referencyjnych, katalog 800 wiarygodnych witryn o zdrowiu, słownik medyczny (11 000 terminów, 4500 akronimów).
Czasopisma medyczne
- Annals of Internal Medicine
- JAMA
- New England Journal of Medicine
- The Lancet
- British Medical Journal
- Free Medical Journals
Wszukiwarki specjalistyczne
Dla przykładu publikacje medyczne najczęściej szuka się na PubMedzie.
PubMed / Medline
PubMed – angielskojęzyczna wyszukiwarka w internetowych bazach danych obejmująca artykuły z dziedziny medycyny i nauk biologicznych. Została założona w 1996 roku przez National Center for Biotechnology Information (NCBI), będący częścią National Library of Medicine, wchodzącego w skład National Institutes of Health.
PubMed zapewnia bezpłatny dostęp do artykułów znajdujących się w bazie MEDLINE oraz niektórych artykułów z czasopism nienależących do niej. PubMed zapewnia również dostęp do związanych z tematem artykułu stron internetowych, a także linkuje do innych projektów NCBI
Co zrobić gdy nie ma pełnego dostępu (Open Access – OA) do artykułu?
Na PubMedzie niektóre prace dostępne są dostępne na zasadzie „open access” (można przeczytać za darmo).
Często jednak publikacje są płatne i należy wykupić dostęp.
Uczelnie/Instytucje naukowe często mają wykupiony dostęp do takich baz.
Subskrybcja każdej bazy naprawdę dużo kosztuje, dlatego z pewnością nie znajdziesz wszystkiego.
Inni jakoś sobie radzą z dostępem.
Czasem można napisać do autora publikacji 🙂
Wiele osób jednak w takim przypadku korzysta z Sci-Hub’a
Sci-Hub – wyszukiwarka online zawierająca w swojej bazie ponad 62 miliony publikacji naukowych, dostępnych do bezpośredniego ściągnięcia na dysk, z pominięciem opłat nałożonych przez wydawców. Nowe publikacje są udostępniane codziennie, po sprawdzeniu przez pełnomocników z instytucji naukowych, a następnie przechowywane w bazie LibGen.
Sci-Hub zostało założone w 2011 roku przez Kazaszkę Aleksandrę Ełbakjan, w ramach protestu przeciwko wysokim kosztom dostępu do publikacji naukowych – zwykle 30 dolarów za sztukę, gdy są kupowane pojedynczo.…
Angielska wersja Wikipedii jest tradycyjnie bardziej rozbudowana:
https://en.wikipedia.org/wiki/Sci-Hub
Sama obsługa jest bardzo prosta: podajesz URL, PMID / DOI lub frazę i po wyszukaniu pobierasz.
Uwaga!
SciHub to nielegalne źródło (nie licencjonowane)
Czyli można powiedzieć, że Sci Hub, to taki „The Pirate Bay dla publikacji naukowych”.
Idea wolnego dostępu
Czasopisma nie zatrudniają naukowców, ani nawet recenzentów! Przyjmują, organizują recenzentów i dystrybuują. W czasach digitalizacji koszta dystrybucji są minimalne, a ceny za publikację (których nieraz trzeba kupić wiele), czy subskrypcję są naprawdę wysokie.
Poniższy film tłumaczy sytuację.
Uwaga na pułapki
Publikacja to nie wszystko
Zabawne że czasem bardzo 'głośne’ publikacje, nieraz naprawdę często cytowane okazują się… błędne!
Przy próbach weryfikacji nie udało się zreplikować efektu lub efekt był znacznie mniejszy niż był opisany.
Masz pracę udowadniającą dany efekt?
Prawdopodobnie istnieje również inna praca z odwrotnym wnioskiem.
Praca pracy nie równa
W przypadku publikacji medycnych – praca może dotyczyć zaobserwowanego efektu na kilku osobach, a może dotyczyć setek tysięcy osób, randomizowanych z podwójną ślepą próbą.
Albo nawet meta analiza – czyli praca analizująca dane z wielu prac naukowych.
Motywacja 'by wyszło’
Kto sponosruje?
Czasem po prostu chce się coś udowodnić.
A gdyby jeszcze efekt wyszedł „istotny statystycznie” – było by wspaniale 🙂
Dlatego, czasem mówi się o tzw. „P-hacking”.
P-hacking, p-hacking, data dredging (z ang., nadużywanie danych), QRP (ang. questionable research practices – wątpliwe praktyki badawcze) – błędy metodologiczne, jakich dopuszczają się badacze łamiący założenia przyjętego podejścia wnioskowania statystycznego, szczególnie w obszarze weryfikacji hipotez statystycznych, kierując się nadmierną motywacją uzyskania wyniku istotnego statystycznie, ze szkodą dla faktycznej wartości naukowej badań
https://pl.wikipedia.org/wiki/P-hacking
Korelacja czy przyczyna?
Przyczyna bardzo często mylona jest z korelacją.
Dowiesz się w obrazowy sposób, że korelacja nie oznacza przyczyny. Niestety często się to myli 'w internetach’.
Biblioteka Cochrane
Ze wzgledu na nieraz niską jakość publikacji, chęć naukowców „by wyszło”, czy nowsze publikacje (z innym wnioskami) – polecam bibliotekę Cochrane.
To wiarygodne, systematycznie aktualizowane przeglądy metod leczenia różnych chorób, oparte na rygorystycznie ocenianych pracach naukowych!
„Przeglądy Cochrane są w wielu krajach uznane jako najwyższy standard w opiece zdrowotnej opartej na danych naukowych.”
Poniżej fragment ze strony: cochrane.org/pl/evidence.
Cochrane publikuje mnóstwo materiałów ze wskazówkami i wytycznych, aby pomóc Tobie w pojęciu decyzji dotyczących zdrowia. Oto kilka wybranych zasobów:
- Cochrane Evidence Essentials – bezpłatne internetowe źródło umożliwiające zapoznanie się danymi naukowymi o zdrowiu oraz sposobami wykorzystania tych danych do podejmowania świadomych decyzji zdrowotnych
- Rekomendowane przeglądy – dowiedz się więcej o najnowszych przeglądach Cochrane wraz z linkami do streszczenia prostym językiem i pełnego przeglądu
- Podcasty – dostarczają najnowszych danych naukowych w łatwo dostępnym formacie audio, dzięki czemu możesz być na bieżąco z wynikami nowo opublikowanych przeglądów gdziekolwiek jesteś
- Dołącz do Cochrane – otrzymuj nasz miesięczny newsletter i rozwijaj nowe umiejętności i zainteresowania
- Szkolenia Cochrane – dowiedz się więcej o naszych zasobach edukacyjnych i szkoleniach oferowanych przez nas
- Sieć Użytkowników Cochrane – grupa dla pacjentów, opiekunów, członków rodziny i innych osób, którzy są zainteresowani danymi naukowymi wysokiej jakości i chcą pomaga w ich opracowywaniu
- Interaktywne Testowanie Leczenia – przeczytaj, dlaczego ważne jest, aby leczenie było zbadane dokładnie. Jest to bezpłatny e-book i powiązane zasoby
- Studenci dla Najlepszych Danych Naukowych – to społeczność online studentów zainteresowanych opieką zdrowotną opartą na danych naukowych wraz z pakietem użytecznych zasobów
PubMed / MedLine po polsku?
Większość artykułów naukowych jest po angielsku.
Jednak z pewnością w różnych miejscach (np. na youtube) widzisz prace po Polsku.
Poniżej użyłem przypadkowego badania (nic nie sugeruję).
Nie ma specjalnej strony po polsku, ale możesz użyć tłumacza maszynowego.
Przeglądarka Chrome jako produkt Google używa, używa „swojego” tłumacza Tłumacza Google.
Przeglądarka Microsoft Edge również używa swojego tłumacza Bing.
Przeglądarka Vivaldi nawiązało partnerstwo z LingvaNex.
itd
Różne tłumacze mogą dawać lepsze lub gorsze tłumaczenia.
Niektóre części mogą być nawet pominięte!
Tłumaczenia też są różnej jakości – nawet widać w nagłówku: „Abstrakcyjny” – WTF? Czyemu nie po prostu „Abstrakt”, albo „Strezczenie”?
Nie mniej (choć osobiście nie korzystam z tłumaczeń), to nie wyglądają tak źle.
Czym tłumaczyć publikacje?
Tłumacza Google
Jeśli do tłumaczenia chcesz użyć Tłumacza Google, to wejdź na: https://translate.google.com/ i wklej linka do strony www.
Bing (Tłumacz od Microsoftu)
https://www.bing.com/translator
DeepL
https://www.deepl.com/pl/translator
Świetny tłumacz.
Wklejanie linka nie dziala – musisz wkleić tekst do przetłumaczenia.
Yandex – NIE 🙂
Tłumaczenie straszne – najbardziej mnie ucieszyła Cyrylica w tłumaczeniu z angielskiego na polski!
W tłumaczeniu: „immune-inflammatory and oxidative-nitrosative (IO&NS)”, system przetłumaczył sobie „nitrosative” na „нитрозативных” a potem nie wiedział jak to przełożyć na polski 🙂
Ciekawe pubikacje medyczne?
Życie jest zbyt krótkie by wszystko przeczytać, przeanalizować, znać kontekst.
Dlatego warto korzystać z pracy którą wykonują inni.
Dlatego uwielbiam książki, artykuły pełne odnośników.
Na YouTube bardzo cenię pana dr Marka Skoczylasa (lekarza propagującego naturalne metody).
Zawsze stara się by jego słowa miały pokrycie w badaniach naukowych oraz często jednocześnie omawia prace z szerszej perspektywy (dlaczego jedym wychodzą takie wyniki, innym inne, skąd kontrowersje, czego dotyczą, czemu wczesniejsze badania wykazywały, a nowsze .. itd)
Pod każdym filmem dodatkowo masz linki.
Pod filmem o maseczkach można znaleźć m.in:
„However, there is currently no evidence that wearing a mask (whether medical or other types)
by healthy persons in the wider community setting, including universal community masking, can prevent them from infection with respiratory viruses, including COVID-19.”„Jednak obecnie nie ma dowodów na to, że noszenie maski (medycznej lub innej) przez osoby zdrowe w szerszej społeczności, w tym powszechne maskowanie społeczności, może zapobiec zakażeniu wirusami układu oddechowego, w tym COVID-19.”
NIESKUTECZNOŚĆ MASECZEK W WIRUSIE GRYPY
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22188875/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26952529/SARS1, MASECZKI N95 ORAZ NIEDOTLENIENIE ORGANIZMU
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15340662/NOSZENIE MASECZEK CHIRURGICZNYCH ORAZ NIEDOTLENIENIE ORGANIZMU
https://scielo.isciii.es/pdf/neuro/v19n2/3.pdf
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18500410/CZYNNIK INDUKOWANY HIPOKSJĄ (NIEDOTLENIENIM)
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15031665/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22818162/ROLA CZYNNIKA INDUKOWANEGO HIPOKSJĄ (NIEDOTLENIENIM) I PROGRESJA RAKA
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30411685/ROLA CZYNNIKA INDUKOWANEGO HIPOKSJĄ (NIEDOTLENIENIM) I SPADEK ODPORNOŚCI
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26179900/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28278498/ROLA CZYNNIKA INDUKOWANEGO HIPOKSJĄ (NIEDOTLENIENIM) W CHOROBACH AUTOIMMUNOLOGICZNYCH
Część opisu filmu dr Marka Skoczylasa na temat noszenia maseczek.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27071377
https://www.youtube.com/watch?v=lRK-fa58y88
Polecam kanał: Marek Skoczylas na YT