@Czy to bezpieczne? Toksyczność / Szkodliwość

 

w trakcie edycji!

 

Toksyczność

Toksyczność – cecha substancji chemicznych polegająca na powodowaniu zaburzeń funkcji lub śmierci komórek żywych, narządów lub całych organizmów po dostaniu się w ich pobliże. Substancje te mogą wywierać działanie trujące po wchłonięciu ich m.in. drogą doustną, oddechową lub w wyniku absorpcji przez skórę.


Standardowe oznaczenie substancji toksycznej na obszarze Unii Europejskiej, wprowadzone przez Dyrektywę 67/548/EWG
Toksyczność to działanie niepożądane wynikające z reakcji chemicznych, fizykochemicznych pomiędzy związkiem chemicznym, który wniknął do ustroju, a układem biologicznym (DNA, enzymy).

https://pl.wikipedia.org/wiki/Toksyczność

 

LD – Dawka śmiertelna

(ang. lethal dose, LD; łac. dosis letalis, DL)

LDx dawka (zwierzę, droga)
gdzie:

x – procent badanych zwierząt, które zmarły;
dawka – dawka wchłoniętej substancji, wyrażona najczęściej w miligramach na kilogram masy ciała (mg/kg), lub promieniowania – w siwertach (Sv) lub grejach (Gy);
zwierzę – gatunek zwierzęcia poddanego testom;
droga – droga, którą substancja została podana, np. doustnie (o., per os), dożylnie (iv.), poprzez inhalację (inh.).

https://pl.wikipedia.org/wiki/Dawka_śmiertelna

 

Niestraszna Dawka śmiertelna

Czy wiesz, że zwykła woda jest toksyczna?

Gdy wypijesz 5-6 litrów wody na raz, to masz 50% szans, że przeżyjesz.

 

 

arszenik (ma LD50 = 20 mg/kg),
 

Jaka jest toksyczność?

Najlepiej sprawdzić.

Polecam:

https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/

Na stronie PubChem możesz sprawdzić m.in toksyczność substancji.

 

Uczulenia?

Specyficzna reakcja?

Specyficzne warunki.

 

Zanieczyszczenia i/lub dodatki

Zbyt czysta?

Dla przykładu woda destylowana (woda dość czysta, bliska H2O) jest bardziej niebezpieczna niż mniej czysta woda np. z kranu.
Woda destylowana wypłucze nam mikroelementy.

 

 

Czasem lepiej wybrać mniej czystą formę!

W niektórych sytuacjach np. głównym zanieczyszczeniem susbstancji jest woda.
Tak może być np. w przypadku alkocholu. Gdy widzisz alkochol o czystości 99,9%, to jest to alkochol odwodniony – może nawet śmierdzieć chemią!!

 

To samo a jednak..

Czasem u niektórych pojawia się dziwna reakcja przy przyjmowaniu 'tego samego leku’, tylko innego producenta.

Lek generyczny, lek odtwórczy, generyk – określenie leku będącego zamiennikiem leku oryginalnego, zawierającym tę samą substancję czynną. Leki generyczne, aby mogły być wprowadzone do obrotu, muszą mieć udowodniony:

  • ten sam skład, muszą zawierać tę samą ilość substancji aktywnej. Mogą zawierać jednak inne substancje pomocnicze, pod warunkiem, że nie zmieniają one właściwości leku i nie wpływają na skuteczność,
  • tę samą postać,
  • tę samą dostępność biologiczną (biodostępność),
  • takie samo działanie farmakologiczne

https://pl.wikipedia.org/wiki/Lek_generyczny

Czasem wystarczy, że lek innego producenta zawiera np. więcej białego barwnika tlenku tytanu (E171  – biel tytanowa), a nasz organizm może uznać, że to już przesada.

 

Forma chemiczna

Określenie realnej dawki LD50 dla ludzi wymagało by eksperymentów na ludziach, takich w których połowa by zmarła!
Dlatego tosyczność substancji podaje się dla zwierząt, które ktoś poświęcił.

 

Zrzut z PubChem dla Arszeniku.

 

Zakładając podobną toksyczność dla ludzi co dla myszy przy konsumpcji, 50% osób przeżyło by dawkę ~0.763 [g/kg] * 75 [kg] = 57.225 [g] (przy założeniu masy 75 kg).
Dużo – nie spodziewał bym się.


W innym źródle widzę: 13 mg/kg co daje 0.013 [g/kg] * 75 [kg] = 0.975 [g] (to już zdaje się bardziej realne w przypadku tak toksycznej substancji).
Ta wartość bardziej przypomina historie z kreminałów.

 

Lethal Dose Table
http://whs.rocklinusd.org/documents/Science/Lethal_Dose_Table.pdf

 


Zwróć uwagę, że dawka LD50 (np. doustna) może mieć bardzo duży rozrzut  763 [mg/kg] dla szczura, przez 145 [mg/kg] dla myszy, czy zaledwie 13 [mg/kg].

 

 Dawka śmiertelna dla człowieka oceniana jest na ok.:

Jad kiełbasiany
1,3–2 ng/kg dożylnie
10–13 ng/kg inhalacja
1 μg/kg doustnie
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jad_kiełbasiany

Toksyczność doustna to: 0.000001 g (1 * 10-6) na kg, czyli dla dorosłego o masie 75 kg, daje to tylko (0.000001 [g/kg] * 75 [kg] = 0.000075 [g] !!!

PS: Jad kiełbasiany to tak zwany Botox!

Zatrucie arszenikiem
Toksyczność arsenu i jego związków jest znacząco różna. Dawka toksyczna arszeniku wynosi około 10–50 mg, śmiertelna przy ostrym zatruciu 70–200 mg lub 1 mg/kg m.c./dzień[4] (przy dużym zróżnicowaniu tolerancji osobniczej). Przy dostatecznie dużej dawce arszeniku do zgonu dochodzi w ciągu kilku godzin[potrzebny przypis]. LD50 wynosi 15 mg/kg (szczury, doustnie). Od ok. 1000 lat arszenik był stosowany jako trucizna na gryzonie, ponieważ jest bezbarwny, bez smaku i zapachu.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Zatrucie_arszenikiem

I to wiele tłumaczy.

Dlatego sprawdzaj konkretny wzór chemiczny (pod kątem toksyczności).

A nie tylko nazwę ogólną, pierwiastek etc.
Forma ograniczna czy nie organiczna może mieć zupełnie inne działanie – biodostępność.

 

Sumaryczny wzór chemiczny?

Świetnym przykładem może być lek, który kiedyś był przepisywany kobietom w ciązy (Talidomid) – stosowany jako lek o działaniu przeciwwymiotnym, przeciwbólowym, usypiającym i hipnotycznym.

Skutek zażywania talidomidu przez kobiety w ciąży: malformacje kończyn u dziecka.

Otis Historical Archives National Museum of Health and Medicine. – NCP14053 [CC BY 2.0]

W 2015 lek został ponowniewprowadzony z drobną modyfikacją z innym przeznaczeniem.

Teraz nie mogę tego znaleźć, ale z tego co pamiętam problem problem był związany m.in z izomerem (nie mam pewności).

 

Izomery (gr. isos – równy, meros – część) – związki chemiczne o identycznych sumarycznych wzorach cząsteczkowych, różniące się między sobą sposobami lub kolejnością wiązań atomowych albo ich innym rozmieszczeniem w przestrzeni.
 

Dla przykładu: 1,2 Benzo[e]pyrene i 3, 4 Benzo[a]pyrene posiadają ten sam wzór chemiczny C20H12 (jeden to kancerogen, drugi nie, według Alberta Poppa, na wikipedii – oba, hmm..).

TODO: Wymaga weryfikacji..

benzo[a]piyren
 https://pl.wikipedia.org/wiki/Benzopireny

benzo[e]piren
 https://pl.wikipedia.org/wiki/Benzopireny

 

Woda LD50 (5-7 litrów) na raz

 

Biochemia

Warto pamiętać, że różne substancje ze sobą reagują. Zatem mogą zmieniac formę, nawet na bardziej szkodliwe.

Nawet gdy taka reakcja nie odbywa się 'sama’. To w naszym ciele mamy wiele mikroorganizmów, które potrafią przekształcać substancje.

Nawet słynna etylortęć może być zmieniona przez grzyby i bakterie na metylortęć (bardziej szkodliwą wersję)!!!

Probiotyki, Prebiotyki, Synbiotyki

Czym są Probiotyki, Prebiotyki, Synbiotyki? Zrozumiesz czym jest flora bakteryjna. Czy bakterie są złe czy dobre? Poznasz źródła bakterii probiotycznych (naturalne i z apteki) oraz szokujące informacje na temat suplementów. Czym jest szczep? wybrać? Zrozumiesz, że sam probiotyk nie wystarczy (potrzebne jest odpowiednie środowisko).

 

Dawka

Gdy mały ciężarek spadnie Ci na nogę – nic się nie stanie, gdy duży – może być gorzej. 
Tak samo jest z dawką.

Stężenie

Dla przykładu gdy polejesz się perhydrolem – to wyapli Ci białe plamy na skórze.
Gdy polejesz tzw wodą utlenioną – nic się nie stanie, a nawet jest to czasem zalecane – gdy się skaleczysz 😀

Perhydrol od wody utlenionej różni się stężeniem.
Dokładniej do wody utlenionej dodaje się jeszcze różne stabilizatory 🙂 Ale ogólnie to – to samo.

 

Wiele dawek? Kumulacja


 

Często mówi się, że ryby kumulują rtęć.
Jeśli duża ryba zje kilka małych rybek, to pozyska w ten sposob również rtęć które one posiadały.
Jeśli żyje dłużej, to prawdopodobnie również zje więcej.
Dlatego zaleca się jedzenie mniejszych, krócej żyjących ryb.

 

 

Dawki mogą się kumulować!
Organizm może potrzebować czasu i odpowiednich zasobów by móc usunąć daną subtancję z organizmu.
 

Czas działania (ekspozycji)

Ważny jest czas ekspozycji (kontaktu np. z sustancją). Im dłużej tym gorzej.

Wysoka temperatura denaturuje (niszczy nieodwracalnie) białko.
W piekarniku mamy 180oC, po otwarciu z pewnością drastycznie spada.
Nie mniej biało rozpada się już w 45oC.
Gdy włożysz na chwilę ręce do gorącego piekarnika – twoje ręce się zwęglą się – nie upieką się.

 

Możesz na chwile włożyć ręke do ciekłego azotu i też nic ci się nie stanie (zjawisko Leidenfrosta (wiki)).

Jeśli nie widziałeś, w na Youtube znajdziesz wiele filmów.

 

 

 

Sposób kontaktu

 

Zastrzyk

Najgorzej – substancja trafia od razu do krwioobiegu, z pominieciem wszelkich barier.

Dootrzewnowe (ang. intraperitoneal)

Otrzewna (peritoneum) – błona surowicza wyścielająca jamę brzuszną i jamę miednicy
https://pl.wikipedia.org/wiki/Otrzewna

Opary – wdychanie

Wewnątrz płuca zawierają miliony pecherzyków, przez co mają bardzo dużą powierzchnę absorbcyjną (50 – 90m2).

Zatem gdy substancja dostanie się do płuc to z łatwością może dostać się do organizmu.

 

Pęcherzyki płucne (łac. alveoli pulmonis) – struktura anatomiczna ludzkiego płuca posiadająca kształt wydrążonej jamy, której ścianę tworzy cienki nabłonek jednowarstwowy płaski (zbudowany głównie z pneumocytów I i II typu). Z zewnątrz pęcherzyki są pokryte przez naczynia włosowate. Liczbę pęcherzyków w płucach człowieka szacuje się na 300–500 milionów, ich średnica wynosi od 0,15 do 0,6 mm, a ich łączna powierzchnia wynosi od 50 do 90 m² dodatkowo są pokryte surfaktantem,czyli czynnikiem białkowo-lipidowym, który zmienia napięcie powierzchniowe i sprawia, że ciśnienie panujące w pęcherzykach jest niezależne od ich wielkości. 

https://pl.wikipedia.org/wiki/Pęcherzyki_płucne

 

Połknięcie

 

 

Nasz układ pokarmowy może mieć nawet 8m długości, wewnątrz jest pofaudowany i ma wiele kosmków jelitowych, co jeszcze bardziej zwiększa powierzchnę absorbcji (wchłaniania).

A sam substancja wraz z pokarmem może podróżować wiele godzin (8-24h, a nawet i dłużej).

W tym czasie dana substancja może być wchłaniana, usuwana i ponownie wchłaniana (reabsorbcja).

 

Kontakt ze skórą

 

Przez skurę wchłania się wiele substancji.

Np. Magnez (w formie chlorku magnezu), JOD, bardzo 

 

 

Aspekt własny – alergie?

Najpopularniejsze alergeny pokarmowe to:

  • mleko krowie
  • jaja
  • owoce morza
  • ryby
  • orzechy (laskowe, włoskie, nerkowca, brazylijskie)
  • orzeszki arachidowe
  • soja
  • pszenica

Informacja dla osob uczulonych na popularne alergeny.

Jednak, może się okazać, że jesteś uczulony/uczulona na dowolną substancję chemiczną!

Może się nawet zdarzyć, że np. jesteś uczulony na mandarynki. A gdy ktoś otworzy taką mandarynkę – masz napad duszności, nie możesz oddychać etc.

 

Bezpieczne cytrusy.

 

Dlatego każdą substancję – gdy nie masz pewności, zawsze lepiej przetestować jak reagujesz.

Gdy zamierzasz spróbować coś nowego – zacznij od małych dawek! (jako test).

 

Rozmiar ma znaczenie

 

Gdyby pies chciałby zabrać swoją zdobycz do domu,
to może mieć problem z przeniesieniem go przez małe drzwi!

 

Mimo iż srebrna moneta może zawierać więcej srebra, to srebro koloidalne (o bardzo małych cząstkach), może być dużo bardziej biodostępne.

 

Stężenie w organiźmie

Substancje mogą różnie się zachowywać w zależności od stężenia.

Dla przykładu witamina C jest przeciwutleniaczem, jednak powyżej stężenia (SPRAWDZIĆ :)) we krwi staje się utleniaczem!

 

 

Ciekawe? Newsletter?

Subscribe
Powiadom o
guest
0 komentarzy
Informacje zwrotne w treści
Wyświetl wszystkie komentarze